Davacı Kooperatif tarafından, mimari projeye aykırı hususlar nedeniyle 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 42.maddesi uyarınca tesis edilen 3.058,02 TL idari para cezasına ilişkin 16/10/2012 günlü, 2012/5098.13 sayılı Çankaya Belediye Encümeni kararının hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek iptali istenilmektedir.

T.C.
ANKARA
8. İDARE MAHKEMESİ
ESAS NO : 2012/1919
KARAR NO : 2014/450

DAVACI : xx. Kooperatif 18 Konut Yapı Kooperatifi

DAVALI : Çankaya Belediye Başkanlığı

DAVANIN ÖZETİ : Davacı Kooperatif tarafından, mimari projeye aykırı hususlar nedeniyle 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 42.maddesi uyarınca tesis edilen 3.058,02 TL idari para cezasına ilişkin 16/10/2012 günlü, 2012/5098.13 sayılı Çankaya Belediye Encümeni kararının hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek iptali istenilmektedir.
SAVUNMANIN ÖZETİ : Dava konusu idari para cezasının mevzuata uygun olduğu belirtilerek davanın reddi gerektiği savunulmuştur.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Ankara 8. İdare Mahkemesi Hakimliği’nce gereği düşünüldü:
3194 sayılı İmar Kanunu’nun 09.12.2009 günlü, 5940 sayılı Kanun’un 2.maddesi ile değişik 42.maddesinde; “Bu maddede belirtilen ve imar mevzuatına aykırılık teşkil eden fiil ve hallerin tespit edildiği tarihten itibaren on iş günü içinde ilgili idare encümenince sorumlular hakkında, üstlenilen her bir sorumluluk için ayrı ayrı olarak bu maddede belirtilen idari müeyyideler uygulanır.
Ruhsat alınmaksızın veya ruhsata, ruhsat eki etüt ve projelere veya imar mevzuatına aykırı olarak yapılan yapının sahibine, yapı müteahhidine veya aykırılığı altı iş günü içinde idareye bildirmeyen ilgili fenni mesullere yapının mülkiyet durumuna, bulunduğu alanın özelliğine, durumuna, niteliğine ve sınıfına, yerleşmeye ve çevreye etkisine, can ve mal emniyetini tehdit edip etmediğine ve aykırılığın büyüklüğüne göre, beşyüz Türk Lirasından az olmamak üzere, aşağıdaki şekilde hesaplanan idari para cezaları uygulanır:
a) Bakanlıkça belirlenen yapı sınıflarına ve gruplarına göre yapının inşaat alanı üzerinden hesaplanmak üzere, mevzuata aykırılığın her bir metrekaresi için;
1) I. sınıf A grubu yapılara üç, B grubu yapılara beş Türk Lirası,
2) II. sınıf A grubu yapılara sekiz, B grubu yapılara onbir Türk Lirası,
3) III. sınıf A grubu yapılara onsekiz, B grubu yapılara yirmi Türk Lirası,
4) IV. sınıf A grubu yapılara yirmiüç, B grubu yapılara yirmibeş, C grubu yapılara otuzbir Türk Lirası,
5) V. sınıf A grubu yapılara otuzsekiz, B grubu yapılara kırkaltı, C grubu yapılara elliiki, D grubu yapılara altmışüç Türk Lirası,
idari para cezası verilir. Bu miktarlar her takvim yılı başından geçerli olmak üzere o yıl için 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesi hükümleri uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında bir Türk Lirasının küsuru da dikkate alınmak suretiyle artırılarak uygulanır.
b) Mevzuata aykırılığı yapı inşaat alanı üzerinden hesaplanması mümkün olmayan, yapının cephelerini ve diğer yapı elemanlarını değiştiren veya yapı malzemesi için öngörülen gereklere aykırı bulunan uygulamalar için, Bakanlıkça yayımlanan ve aykırılığa konu imalatın tespiti tarihinde yürürlükte bulunan birim fiyat listesine göre ilgili idarece belirlenen bedelin % 20’si kadar idari para cezası verilir.
c) (a) ve (b) bentlerine göre cezalandırmayı gerektiren aykırılığa konu yapı;
1) Hisseli parselde diğer maliklerin muvafakati alınmaksızın yapılmış ise cezanın % 30’u,
2) Kamuya veya başkasına ait bir parselde yapılmış ise cezanın % 40’ı,
3) Uygulama imar planında veya parselasyon planında “Kamu Tesisi Alanı veya Umumî Hizmet Alanı” olarak belirlenmiş bir alanda yapılmış ise cezanın % 60’ı,
4) Mevcut haliyle veya öngörülen bir afet tehlikesi karşısında can ve mal emniyetini tehdit ediyor ise cezanın % 100’ü,
5) Uygulama imar planı bulunan bir alanda yapılmış ise cezanın % 20’si,
6) Yapılaşmaya yasaklanmış bir alanda yapılmış ise cezanın % 80’i,
7) Özel kanunlar ile belirlenmiş özel imar rejimine tabi bir alanda yapılmış ise cezanın % 50’si,
8) Ruhsatsız ise cezanın % 180’i,
9) Ruhsatı hükümsüz hale gelmesine rağmen inşaatı sürdürülüyor ise cezanın % 50’si,
10) Yapı kullanma izin belgesi alınmış olmakla birlikte, ruhsat alınmaksızın yeni inşaî faaliyete konu ise cezanın % 100’ü,
11) İnşaî faaliyetleri tamamlanmış ve kullanılmıyor ise cezanın % 10’u,
12) İnşaî faaliyetleri tamamlanmış ve kullanılıyor ise cezanın % 20’si,
13) Çevre ve görüntü kirliliğine sebebiyet veriyor ise cezanın % 20’si,
(a) ve (b) bentlerinde belirtilen şekilde tespit edilen para cezalarının miktarına göre ayrı ayrı hesap edilerek ilave olunur. Para cezalarına konu olan alanın hesaplanmasında, aykırılıktan etkilenen alan dikkate alınır.
18, 28, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 40 ve 41 inci maddelerde belirtilen mükellefiyetleri yerine getirmeyen veya bu maddelere aykırı davranan yapı veya parsel sahibine, harita, plan, etüt ve proje müelliflerine, fenni mesullere, yapı müteahhidine ve şantiye şefine, ilgisine göre ayrı ayrı olmak üzere ikibin Türk Lirası, bu fiillerin çevre ve sağlık şartlarına aykırı olması halinde dörtbin Türk Lirası, can ve mal emniyetini tehdit etmesi halinde altıbin Türk Lirası idari para cezası verilir. (…)” hükmüne yer verilmiştir.
Dava dosyasının incelenmesinden, davacı Kooperatif tarafından, mimari projeye aykırı hususlar nedeniyle 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 42.maddesi uyarınca tesis edilen 3.058,02 TL idari para cezasına ilişkin 16/10/2012 günlü, 2012/5098.13 sayılı Çankaya Belediye Encümeni kararının iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı, Mahkememizin 21.10.2013 tarihli ara kararı üzerine yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi neticesinde düzenlenen bilirkişi raporunda özetle, mimari projesine aykırı tadilatın söz konusu olduğu, aykırılığın ruhsata bağlanma imkanı bulunduğu, aykırılıktan etkilenen alanın doğru hesaplandığı, yapının 3. sınıf B grubu bir yapı olduğu, özel kanunlarla belirlenmiş özel imar rejimine tabi bir alanda yapılmış yapı kabul edilmek, çevre ve görüntü kirliliğine sebebiyet vermek nedenleriyle artırım uygulanamayacağı belirtilerek, bu hususlar dikkate alınarak hesaplanacak imar para cezası miktarının 2.038,68 TL olması gerektiği, dava konusu işlemde 1.019,34 TL fazla ceza hesaplandığı kanaatinin belirtildiği anlaşılmaktadır.
Bilirkişi raporu taraflara tebliğ edilmiş, yapılan itirazlar bilirkişi raporunu kusurlandıracak nitelikte görülmemiş olup, rapordaki teknik açıklamalar hüküm için yeterli görülmüştür.
Bu durumda, dava dosyasındaki bilgi ve belgeler ile bilirkişi raporunun birlikte değerlendirilmesinden, dava konusu yapıda ruhsata aykırı tadilat yapıldığı hususu sabit olduğundan, davacıya para cezası verilmesinde mevzuata aykırılık bulunmadığı açık olmakla birlikte, uyuşmazlığa konu tadilatın nasıl bir çevre ve görüntü kirliliğine yol açtığının yapı tatil zaptı ve dava konusu işlemde açık ve net olarak belirtilmemesi ve söz konusu imara aykırılığın ruhsata bağlanabilir olması sebebiyle çevre ve görüntü kirliliği bulunduğu gerekçesiyle para cezası miktarının %20 oranında artış nedeni olarak kabul edilmesine hukuken olanak bulunmadığı gibi, 3194 sayılı Kanunun 42. maddesinde özel imar rejimine tabi alan ifadesinden anlaşılması gereken hususun, Boğaziçi Kanunu uyarınca belirlenen alanlar, askeri yasak bölgeler, sit alanları vs. belirli bir kanun hükmüne dayalı olarak özel imar rejimi belirlenen alanlar olduğu, dava konusu tadilatın inşa edildiği mahallin ise bu nitelikte özel bir statüsünün bulunmadığı, dolayısıyla bu durumun da para cezası miktarının artış nedeni olarak kabul edilmesine hukuken olanak bulunmadığı kanaatine varılmış olup, dava konusu işlemin bu hususlara aykırı olarak tesis edilen kısmında (1.019,34 TL idari para cezasına yönelik kısmında) hukuka uyarlık görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, dava konusu işlemin 1.019,34 TL idari para cezasına yönelik kısmının iptaline, 2.038,68 TL idari para cezasına yönelik kısmı yönünden ise davanın reddine, dava kısmen iptal, kısmen ret ile sonuçlandığından aşağıda dökümü yapılan 568,30 TL yargılama giderinin yarısı olan 284,15 TL yargılama gideri ile Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca belirlenen 750,00 TL vekalet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine, kalan yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca belirlenen 750,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine, posta gideri avansı avansından artan kısmın karar kesinleştikten sonra davacıya iadesine, kararın tebliğini izleyen 30 gün içerisinde Ankara Bölge İdare Mahkemesi’ne itiraz yolu açık olmak üzere, 31/03/2014 tarihinde karar verildi.